Hangtod karon, nagpabilin gihapon ang kakulangon sa classroom sa Pilipinas. Matod sa DepEd, nanginahanglan og PHP24billion matag tuig aron malukop ang kulang nga classroom nga kapin sa 165,000 sa tibuok Pilipinas. Isa ang Pualas Elementary School sa Baungon, Bukidnon nga nakasinati sa suliran, ug kini ang gitagaan og pagtagad sa komunidad sa ilang pagsalmot sa KALAHI-CIDSS.
Integrated School ang orihinal nga status sa tunghaan kaniadto nga nag-abri sa Grade 7 ug 8. Kawayan nga gambalay ang gihimong pasilunganan sa mga estudyante, ug nagkinahanglan og dugang classroom alang sa umabotay nga Grade 9. Bulahan nga igo pag abri sa sunod school year, usa ka classroom ang nagamit sa mga estudyante nga proyekto sa mga community volunteers sa KALAHI-CIDSS.
Basta lambigit sa programa, si Michael Lademora ang ilado sa Barangay Pualas. Naporma ang panan-awon sa pagtabang sa sektor sa edukasyon sukad siya ug iyang mga kasilinganan nagboluntaryo sa KALAHI-CIDSS niadtong tuig 2016. Apan wa damha nga ang ilang kalipay, napulihan sa kaminghoy human naundang sa Grade 9 level ang Integrated School ug hingpit nagsara ang Grade 6, 7, 8 ug 9 nga mga klase.
Ang proyektong classroom, gi-okupahan balik sa elementary. Kapin kun kulang 90 ka mga estudyante ang nibalhin sa Cagayan de Oro nga 5 kilometro gikan sa barangay. Apan taliwala niini, nagpabilin nga hugpong sila Michael ug naka pabarog pa og 35-units solar street lights isip proyekto sa ikaduhang cycle sa programa.
Tuig 2022 nibalik ang National Community-Driven Development Program sa KALAHI-CIDSS sa Additional Financing niini. Subli, nagboluntaryo si Michael ug wala nalugda. Nakita gihapon ang panginahanglanon sa classroom ug kini ang gipili nga i-implementar ilawom sa programa. Pinaagi sa proseso sa Community-Driven Development (CDD) approach sa Kalahi-CIDSS, natukod ang proyekto ug napuslan pag-ayo. Nasundan pa kini sa pagsemento sa dalan nga nakahatag usab og kaharuhay sa pag-agi sa mga lomulupyo.
“Nasabtan nako ang katuyuan sa Kalahi-CIDSS, nga kinahanglan moapil gyud ta aron matubag ang mga yango-ngo. Karon, gisangon na gyud sa ato. Ang katawhan mismo nakabalo giunsa pagpabarog sa proyekto.”
Lahi sa ubang infrastructure program, ang KALAHI-CIDSS nagtudlo sa katawhan nga moapil sa pagplano, pag-budget, ug pagpatuman sa mga proyekto sa gobyerno.
“Moabot ang panahon nga mawala na ang grupo sa KALAHI, ug ang barangay na mismo ang mag CDD.” Kini ang damgo ni Michael nga daghan pa ang makabalo sa katuyuan sa Community-Driven Development.
Sa pagapil-apil ni Michael sa programa, nakita niya ang iyang papel sa katilingban. Sukad pa sauna, hugot ang iyang prinsipyo sa matag proyekto nga gipanguluhan.
“As long as naglatay sa panudlanan sa gobyerno, kinahanglan ipaabot nato sa katawhan nga insakto ug pulido nga trabaho.”
Taas pa ang panginahanglanon sa sektor sa edukasyon ug padayon nga magpakabana si Michael subay sa mga prinsipyo sa CDD: partisipasyon, kadayag ug adunay tulobagon sa mga proyekto sa gobyerno.